format FORMATIM =
===================================
B a s k ı F o r m a t ı d ı r
===================================
.
syntax:
format FORMAT_ADI =
—-
—- çıktı satırları
—-
—-
.
BASKI FORMATINI GÖSTERME
Bu işlem için iki şeye ihtiyaç vardır.
- Kullanmak istediğiniz formatı, $~ sistem değişkenine(sistem değişkenlerini göreceğiz), set edin.
- write fonksiyonunu çağırın.
Bununla ilgili bir örnek program görelim.
Ör. program: #! /usr/bin/perl
$~=”FORMATIM”;
write;
format FORMATIM =
=====================
g ö r mek i s t e d i ğ i n i z t e x t
=====================
.
çalıştır ¿
=====================
g ö r mek i s t e d i ğ i n i z t e x t
=====================
İzah: format adı ( FORMATIM ) sistem değişkenine ($~) atandığında perl şunu anlar.
write fonksiyonu kullanıldığında atanan format basılacaktır.
Son kısımda ise formatın tanımlanması vardır.
Not: eğer $~ sistem değişkenine atanma olmasaydı, yazdırma işlemi standart çıktıya (STDOUT) olacak şeklinde algılanacaktı.
BASKI FORMATINDA DEĞERLERİ GÖSTERME
Tabi ki bu işlemin amacı değişken ve dizilerdeki değerlerin uygun biçimde yazdırılmasıdır.
Ör. program:(Sesli harfleri bulur sayar ve basar)
1:#!/usr/local/bin/perl
2:
3: while ($kayit = <STDIN>) {
4: $kayit =~ s/[^aeiou]//g;
5: @sesliler = split(//, $kayit);
6: foreach $sesli (@sesliler) {
7: $seslisayisi{$sesli } += 1;
8: }
9: }
10: $~ = “SESLIFORMAT”;
11: write;
12:
13: format SESLIFORMAT =
14: ==========================================================
15: text içindeki sesli adedi:
16: a: @<<<<< e: @<<<<<
17: $seslisayisi {“a”}, $seslisayisi {“e”}
18: i: @<<<<< o: @<<<<<
19: $seslisayisi {“i”}, $seslisayisi {“o”}
20: u: @<<<<<
21: $seslisayisi {“u”}
22: ==========================================================
23: .
çalıştırılır¿
Bu bir sesli harf bulma testidir.
Kartal Cimbomu yendi.
^D
==========================================================
text içindeki sesli adedi:
a: 4 e: 3
i: 6 o: 1
u: 3
==========================================================
çalışması: satır girilir.
- satırda; a,e,i,o,u dışındakiler elenir
- satırda; kalanlar(sesli) @sesliler dizisine aktarılır.
- satırda; sesliler sayılır (@sesliler dizisi test edilerek) ve %seslisayisi bileşik dizisine eklenir.
- satırda; basım formatı SESLIFORMAT olarak Set edilir.
NOT:
Değer alanları formatları için tanımlanan değerler hakkında 3 şeyi not etmeliyiz.
- alanların içerikleri basılır.
- alan boşluklarını hizalamaya gerek yoktur.
- alanlar bir üst satırda tanımlı formata uygun tanımlanırlar.
DEĞER ALANI FORMATI SEÇİMİ
Geçerli değer alanı formatları tablosu
Alan Değer Alan Formatı
@<<< sola dayalı baskı
@>>> sağa dayalı baskı
@||| merkeze dayalı baskı
@##.## sabit noktalı sayısal baskı
@* çok satırlı text
Not: @* haricinde tüm tanımlarda alan ölçüsü tanımlı karakter sayısı kadardır. Bu sayıya @ karakteri dahildir. Örneğin;
@>>>> tanımı 5 karakter uzunluğu belirtir. Benzer şekilde
@##.## uzunluğu 6 dır(. da dahil)
ÇOK SATIRLI ALAN FORMATI KULLANIMI
Ör prog.
#!/usr/local/bin/perl
@kayit = <STDIN>;
$karakterler = join(“”,@kayit);
$~ = “SATIRLAR”;
write;
format SATIRLAR =
****** Girdiğiniz dosyanin icindekiler: ******
@*
$karakterler
*****************************************
.
çalıştır: program.pl ¿
ilk satir
ikinci satir
ucuncu satir
****** Girdiğiniz dosyanin icindekiler: ******
ilk satir
ikinci satir
ucuncu satir
*****************************************
- satır file’ın tamamını @input dizisine atar. Her bir satır dizinin bir elemanı olarak yerleşir.
- satır girilen satırları tek karakter stringi olarak $stringe birleştirerek yerleştirir. Bu karakter stringi newline karakterlerini de içermektedir.
- satır formatı çağırarak bastırır . @*tanımı çok satırlı text olarak formatlar.
DİĞER ÇIKTI DOSYALARINA YAZMA
Şu ana kadar write fonksiyonu ile standart çıktı dosyasına yazılma örnekleri gördük. Diğer dosyalara da yazdırabiliriz. En kolayı write’a argüman olarak file’ı geçirmektir. Örneğin DOSYAM ile temsil edilen dosyaya yazmak için (DOSYAM print formatı kullanarak) şu ifadeyi kullanırız; write (DOSYAM);
Bu örnekte DOSYAM file adı ve format adı olarak kullanılıyor bu düzenli ve hoştur ama bazı kısıtlamaları vardır. Böyle bir durumda $~ kullanılamaz.(print format seçimi için). $~ sistem değişkeni default file değişkeniyle çalışır. O da write ile çıktıya gönderilir. default file variable’nı değiştirmek böylece $~ da etkin file’ı değiştirmek için hazır select fonksiyonu kullanılır.
select (DOSYAM);
Select kullanım için default file değişkenini set eder. Örneğin; file değişkeni DOSYAM ile temsil edilen, dosyaya yazmak amacıyla FORMATIM print formatını kullanmak için;
select(DOSYAM);
$~ = “FORMATIM”;
write;
kodlamak gerekir. Bu kodlama ile FORMATIM formatı DOSYAM değişkeni ile birleştirilmiş oldu. Bundan sonra write artık bu dosyaya yazdırmaya başlar. Eğer tekrar standart çıktıya yazdırmak istersek
select(STDOUT); komutunu kodlarız.
Not: select kullanımı sadece write ‘ a değil print ‘ e de etki eder.
Select fonksiyonu çok kullanışlı olup aynı altyordamla aynı anda birden fazla dosyaya yazdırma imkanı sağlar. Örnek programda bunu görebiliriz.
1: #!/usr/local/bin/perl
2:
3: open (DOSYA1, “>dosya1”);
4: $karakterler = “Denemeler”;
5: select (DOSYA1);
6: &kayityaz;
7: select (STDOUT);
8: &kayityaz;
9: close (DOSYA1);
10:
11: sub kayityaz {
12: $~ = “KAYITYAZ”;
13: write;
14: }
15:
16: format KAYITYAZ =
17: CIKTI DOSYALARIMA@<<<<< YAZIYORUM.
18: $karakterler
19: .
çalışması: program.pl¿
CIKTI DOSYALARIMADeneme YAZIYORUM.
Yukardaki satır hem ekrana hem de dosya1 isimli dosyaya yazar.
Not: select ve $~ rastgele kullanılmaz format takibini kaybedebiliriz. Aşağıdaki örnekteki gibi kullanım uygundur .
select (DOSYAM);
$~ = “FORMATIM”;
write;
DEFAULT FİLE DEĞİŞKENİNİ SAKLAMAK (SAVE) .
Select son seçilen file değişkeninin içeriğini tutar. Örneğin;
$eskidosya = select(YENIDOSYA);
select ($eskidosya);
şeklindeki kullanımla da önceki dosya lazım olduğunda kullanılabilir.
Select ile seçim işini bir alt programla yapar ve programın geri kalanını etkilemede kullanabilirsiniz. Aşağıdaki örneği bu amaçla kullanabilirsiniz, inceleyin.
sub standarta_yaz {
local ($dosyasakla, $formatsakla);
$dosyasakla = select(STDOUT);
$formatsakla = $~;
$~ = “FORMATIM”;
write;
$~ = $formatsakla;
select($dosyasakla);
}
Bu alt program default olarak STDOUT set etmek için select’i çağırır. select’in dönüş değeri önceki default file’ dır ve $dosyasakla içine saklanmıştır. Sonraki adım STDOUT’ a yazmak için kullanılan printformatı save etmektir. Altyordam bunu, $~ halihazırdaki değerini $formatsakla değişkenine saklayarak yapar ve sonra altprogram, FORMATIM ‘ı printformatı olarak set eder..(o an kullanımda olacak printformat olarak) write çağrıldığında artık standart output dosyasına FORMATIM formatını kullanarak yazar.
Birinci adım; $~’ i $formatsakla içindeki değere resetlemek,
son adımda $dosyasakla içindeki file’ ı default output olarak set etmektir.
SAYFA BAŞLIK AYARI
dosyaadı_TOP
örnek: format STDOUT_TOP =
Ertanlar Kollektif Şirketi
.
yukarıda tanımdaki format her sayfa başına yazacaktır. Bu alanda değişkenlerde kullanılabilir(diğer format tanımlarında olduğu gibi) sayfa başlarına yazılan sayfa numaralarını sistem değişkeni olan
$% tutar.
örnek:
format STDOUT_TOP =
Sayfa @<<.
$%
.
bu tanımla mesela 1.sayfa basılırken sayfanın üzerindeki baskı şöyle çıkar.
Sayfa 1.
BAŞLIK BASKI FORMATINI DEĞİŞTİRME
Bu işlem için $^ sistem değişkeni kullanılır. $~ de olduğu gibi default file değeri değişir. Örneğin; başlık formatı olarak BASLIGIM baskı formatını ve başlık file ‘ ı olarak ta DOSYAM ‘ ı kullanmak için şu ifadeleri ekleriz.
$eskidosya = select(DOSYAM);
$^ = “BASLIGIM”;
select($eskidosya);
.
SAYFA UZUNLUĞU ARALIĞI
Bu iş için $= sistem değişkeni kullanılır. Default değer 60 satırdır. Mesela 66 satıra ayarlamak için şöyle yazarız.
$= = 66; bu atama ilk write’ dan önce yapılmalıdır.sayfa ortasında böyle bir ayar yapılırsa sonraki sayfadan geçerli olur.
Baskı ve uzunluk ayarı ve formatı kullanan program örneği aşağıdadır.
Ör11.08
1: #!/usr/local/bin/perl
2:
3: open (BASKI, “>dosya.dat”); #çıktı file’ ı tanımlandı.
4: select (BASKI);
5: $~ = “SATIRYAZ”; #çıktı formatı(OUTFILE için) bu atama sayfa başlığını #içermez.
6: $^ = “TOP_OF_PAGE”; #OUTFILE için satır başlığı formatı belirlendi.
7: $= = 60; #satır ayarı 60 olarak belirlendi.
8: while ($satir = <STDIN>) {
9: write;
10: }
11: close (BASKI);
12:
13: format TOP_OF_PAGE =
14: – sayfa @<
15: $%
16: .
17: format SATIRYAZ =
18: @>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>
19: $satir
20: .
çalışması: program.pl ¿
bu bir satirdir
bu ise ikinci satirdir
son satir da bu olsun bakalim.
^D
$ more dosya.dat (dosya.dat içeriğini görelim)
– sayfa 1
bu bir satirdir
bu ise ikinci satirdir
son satir da bu olsun bakalim.
UZUN KARAKTER STRİNGLERİN FORMATI
@* multiline text karakteri ile çok satırı alt alta yazdırmıştık ama bunda formatlama yoktu. Düzgün basım formatı için başlangıçtaki @ yerine ^ karakteri kullanırız.
Örnek :program.pl
1: #!/usr/local/bin/perl
2:
3: $string = “Bu\ndengesiz satır\nörneğidir.\n”;
4: $~ = “OUTLINE”;
5: write;
6:
Aytaç Kalıncı - PERL Programlama 